Dofinansowania do pomp ciepła
Programy dopłat do zakupu i montażu pompy ciepła wspierają działania na rzecz poprawy jakości powietrza oraz promocji zarówno odnawialnych źródeł energii, jak i efektywnych, energooszczędnych, źródeł ciepła.
Maja one znaczenie zwłaszcza w czasach rosnących cen energii. Programy te zazwyczaj się uzupełniają. Większość programów wymaga, aby najpierw zrealizować inwestycję, a następnie ubiegać się o dofinansowanie.
Korzyści dla beneficjentów programów wsparcia
Uchwały antysmogowe, obowiązujące w niektórych województwach i wprowadzane w kolejnych, zakazują używania pieców niższych klas oraz niektórych paliw, zaś za złamanie zakazu przewidują kary nawet w wysokości 5000 zł. Ponadto UE wprowadza w tej dziedzinie kolejne zaostrzenia. Wymiana starych, nieefektywnych źródeł ciepła w budynkach, takich jak kopcące piece węglowe, na nowoczesne pompy ciepła oznacza: zmniejszenie rachunków za energię, uniknięcie płacenia wysokich kar za zanieczyszczanie powietrza, wygodę eksploatacji (nie trzeba palić w piecu, składować węgla, czyścić komina itd.), brak zagrożenia pożarem oraz możliwość wykorzystywania pomp nie tylko do ogrzewania domu i przygotowania ciepłej wody użytkowej, ale także jako klimatyzacji latem.
Przykładowo: do ogrzewania domu o powierzchni 100m2 potrzebna jest pompa ciepła o mocy ok. 5 kW. Taka pompa typu powietrze-powietrze wraz z montażem kosztuje ok. 20000 – 40000 zł, natomiast jej roczne koszty eksploatacji w domu dobrze ocieplonym wyniosą ok. 2000 zł (można je obniżyć przy zasilaniu pompy z instalacji PV).
Rodzaje programów wsparcia
W 2024 r istnieją programy zarówno rządowe, jak i lokalne, przeznaczone dla osób fizycznych.
Programy rządowe to:
1. Program Czyste Powietrze
Prowadzony przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Głównym celem tego programu dotacji jest ograniczenie emisji do atmosfery szkodliwych substancji, powstających na skutek ogrzewania domów jednorodzinnych za pomocą przestarzałych pieców i paliw o złej jakości. Jego beneficjenci mogą otrzymać nawet do 135 000 zł dofinansowania do wymiany dymiących i zatruwających środowisko pieców na nowoczesne systemy ogrzewania oraz termomodernizację budynków. Beneficjentami programu Czyste Powietrze są osoby fizyczne, będące właścicielami lub współwłaścicielami budynków mieszkalnych jednorodzinnych lub wydzielonych w budynkach jednorodzinnych lokali mieszkalnych z wyodrębnioną księgą wieczystą.
Istnieją 3 poziomy dofinansowania:
- Podstawowy - dla wnioskodawców, których roczny dochód nie przekracza 135 000 zł,
- Podwyższony - dla wnioskodawców, których średni miesięczny dochód nie przekracza 1 894 zł (gospodarstwa wieloosobowe) lub 2 651 zł (gospodarstwa jednoosobowe),
- Najwyższy - dla wnioskodawców, których średni miesięczny dochód nie przekracza 1 090 zł (gospodarstwa wieloosobowe) lub 1 526 zł (gospodarstwa jednoosobowe).
W przypadku pomp ciepła dotowane są przedsięwzięcia obejmujące demontaż nieefektywnego źródła ciepła na paliwo stałe oraz zakup i montaż pompy ciepła dla celów ogrzewania pomieszczeń lub ogrzewania pomieszczeń i wytwarzania ciepłej wody użytkowej. Wysokość dotacji zależy od tego, czy dane przedsięwzięcie obejmuje także montaż instalacji fotowoltaicznej i czy będzie dokonana kompleksowa termomodernizacja budynku. Przykładowo: na najwyższym poziomie dofinansowania beneficjent może uzyskać w przypadku zakupu i montażu instalacji PV oraz termomodernizacji budynku kwotę do 135 000 zł, natomiast bez tych inwestycji do 70 000 zł. Natomiast na najniższym poziomie kwoty te wynoszą odpowiednio 66 000 i 35 000 zł. Dodatkowo można uzyskać do 1200 zł refundacji za audyt energetyczny. Istnieją ograniczenia dotacji do poszczególnych kosztów kwalifikowanych, czyli zakupu i montażu poszczególnych źródeł ciepła oraz audytu i podłączenia do sieci ciepłowniczej. Dofinansowanie obejmuje zarówno pompy ciepła wszystkich typów, jak i klimatyzatory z funkcją grzania, ponieważ faktycznie są one pompami ciepła typu powietrze-powietrze. Urządzenia te muszą spełniać restrykcyjne wymagania techniczne, m.in. posiadać klasę efektywności energetycznej minimum A+. Natomiast właściciel budynku musi przeprowadzić jego audyt energetyczny.
Przykładowo, w zależności od dochodów beneficjentów na pompę ciepła powietrze-powietrze, można uzyskać:
- na poziomie podstawowym: do 40% zwrotu poniesionych kosztów, jednak nie więcej, niż 4400 zł
- na poziomie podwyższonym: do 70% kosztów, jednak nie więcej niż 7800 zł.
- na poziomie najwyższym: 100% zwrotu kosztów inwestycji, jednak nie więcej niż 11100 zł.
Natomiast w przypadku pomp ciepła powietrze-woda o podwyższonej efektywności energetycznej kwoty te wynoszą:
- na poziomie podstawowym: do 55% zwrotu poniesionych kosztów, jednak nie więcej, niż 19400 zł
- na poziomie podwyższonym: do 80% kosztów, jednak nie więcej niż 28100 zł.
- na poziomie najwyższym: 100% zwrotu kosztów inwestycji, jednak nie więcej niż 35200 zł.
Od 14 czerwca 2024 dofinansowanie w programie Czyste Powietrze jest możliwe tylko w przypadku zainstalowania urządzeń, w tym pomp ciepła, które znajdują się na aktualnie obowiązującej liście Zielonych Urządzeń i Materiałów (ZUM). Z listy tej usunięto (lub zawieszono) większość urządzeń, natomiast obecnie trwa okres przejściowy, w którym producenci z branży HVAC mogą ubiegać się o ponowny, czasowy wpis swoich urządzeń na podstawie europejskie znaków jakości: HP Keymark, EHPA Q oraz Eurovent. Od początku 2025 r. znaki jakości będą musiały być uzyskane na podstawie badań przeprowadzonych w jednym z akredytowanych laboratoriów, zlokalizowanych na terenie krajów UE lub EFTA. Ponadto obecnie, aby otrzymać dotację do pomp ciepła, właściciel musi przeprowadzić audyt energetyczny budynku i uzyskać wyciąg z tego audytu. Jest dokument, który na podstawie przeprowadzonej analizy, podaje między innymi informacje na temat stanu technicznego budynku, możliwości zmniejszenia zużycia energii oraz kosztorys ewentualnych prac do wykonania. Ceny audytu energetycznego dla domów jednorodzinnych są umowne, zwykle zaczynają się od ok.1000 zł. Osoby ubiegające się o dofinansowanie w programie „Czyste Powietrze” mogą uzyskać maksymalnie 1200 zł dotacji na wykonanie tego audytu. Wnioski o dofinansowanie w ramach programu Czyste Powietrze można składać na 3 sposoby: przez Internet (na stronie gov.pl za pomocą profilu zaufanego), osobiście w urzędzie lub w wybranych bankach (lista na stronie Programu).
2. Program Mój Prąd
Jest to program dofinansowania do instalacji fotowoltaicznych, uruchomiony w 2019 r. Cieszył sie ogromnym zainteresowaniem, dlatego po wyczerpaniu się puli środków przeznaczonych na dotacje uruchamiano kolejne wersje. W grudniu 2023 NFOŚiGW zakończył nabór wniosków do programu Mój prąd 5.0, w ramach którego można było otrzymać dofinansowanie nie tylko do fotowoltaiki, ale także i do pomp ciepła. Kwoty dotacji wynosiły:
- do 4400 zł - do pomp ciepła powietrze-powietrze,
- do 12600 zł – do pomp ciepła powietrze-woda bez podwyższonej efektywności,
- do 19400 zł – do pomp ciepła powietrze-woda o podwyższonej efektywności,
- do 28000 zł – do pomp ciepła gruntowych
We wrześniu 2024 ma ruszyć program Mój Prąd 6.0. Z informacji podanych przez rzecznika prasowego NFOŚiGW wynika, że program ten nadal będzie obejmował pompy ciepła, jednak tylko te, które znajdą się na liście ZUM. Nowa odsłona programu będzie obejmować dofinansowanie nie tylko do instalacji fotowoltaicznych, ale również do magazynów energii, systemów zarządzania energią (EMS/HEMS) oraz ładowarek do samochodów elektrycznych. Beneficjentami programu będą mogli być właściciele domów jednorodzinnych oraz osoby fizyczne posiadające tytuł prawny do nieruchomości, na której ma zostać zamontowana instalacja PV. Dotacje wyniosą do 50% kosztów kwalifikowanych, jednak maksymalnie 20500 zł .na instalację fotowoltaiczną.
3. Moje Ciepło
Program Moje Ciepło adresowany jest do indywidualnych inwestorów (osób fizycznych). Obejmuje dofinansowanie do zakupu i montażu pomp ciepła, wykorzystywanych dla potrzeb ogrzewania lub ogrzewania i wytwarzania cieplej wody użytkowej w nowych budynkach jednorodzinnych. Wnioskodawcą lub beneficjentem Programu musi być osoba wskazana w pozwoleniu na budowę lub zgłoszeniu budowy budynku mieszkalnego jednorodzinnego. Beneficjentem jest osoba fizyczna będąca właścicielem bądź współwłaścicielem nowego budynku mieszkalnego jednorodzinnego. Wnioskodawca musi być wskazany, jako nabywca/odbiorca na fakturze lub równorzędnym dokumencie księgowym – w przypadku różnicy w osobie Wnioskodawcy a nabywcy/odbiorcy należy załączyć stosowne oświadczenie.
Przez nowy budynek mieszkalny jednorodzinny rozumie się budynek, w przypadku którego na dzień składania wniosku o dofinansowanie:
- nie złożono zawiadomienia o zakończeniu budowy budynku mieszkalnego jednorodzinnego lub nie złożono wniosku o wydanie decyzji o pozwoleniu na użytkowanie zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane albo
- złożono zawiadomienie o zakończeniu budowy budynku mieszkalnego jednorodzinnego nie wcześniej niż 01.01.2021 r. lub złożono wniosek o wydanie decyzji o pozwoleniu na użytkowanie nie wcześniej niż 01.01.2021 r.
Beneficjenci programu mogą uzyskać dofinansowanie na zakup i montaż następujących typów pomp ciepła:
- Grunt-woda, woda-woda z osprzętem, zbiornikiem akumulacyjnym/buforowym, zbiornikiem ciepłej wody użytkowej z osprzętem. Pompy muszą spełniać w odniesieniu do ogrzewania pomieszczeń wymagania klasy efektywności energetycznej minimum A++ (dla temperatury zasilania 55°C). Wysokość dofinansowania wynosi do 30% kosztów kwalifikowanych (do 45% dla osób posiadających Kartę Dużej Rodziny), jednak nie więcej, niż 21000 zł.
- Powietrze-powietrze (w systemie centralnym obsługującym cały budynek) z osprzętem. Pompy muszą spełniać w odniesieniu do ogrzewania pomieszczeń wymagania klasy efektywności energetycznej minimum A+ (dla klimatu umiarkowanego) Wysokość dofinansowania wynosi do 30% kosztów kwalifikowanych (do 45% dla osób posiadających Kartę Dużej Rodziny), jednak nie więcej, niż 7000 zł.
- Powietrze-woda z osprzętem, zbiornikiem akumulacyjnym/buforowym, zbiornikiem cwu z osprzętem. Pompy ciepła muszą spełniać w odniesieniu do ogrzewania pomieszczeń wymagania klasy efektywności energetycznej minimum A++ (dla temperatury zasilania 55°C). Wysokość dofinansowania wynosi do 30% kosztów kwalifikowanych (do 45% dla osób posiadających Kartę Dużej Rodziny), jednak nie więcej, niż 7000 zł.
W budynku inwestora nie może znajdować się (również w okresie trwania inwestycji) źródło ciepła na paliwo stałe. Wnioski o dofinansowanie można składać w okresie od 29.04.2022 r. do 31.12.2026 r. lub do wyczerpania dedykowanej puli środków. Można je składać wyłącznie elektronicznie, poprzez Generator Wniosków o Dofinansowanie (GWD) .
Przykłady pozarządowych programów wsparcia:
Ogrzej się z TAURONEM 2024
Przedsiębiorstwo TAURON Dystrybucja S.A. jest największym dystrybutorem energii w Polsce. Dofinansowanie w ramach programu Ogrzej się z TAURONEM 2024 obejmuje wymianę dotychczasowego źródła ciepła (np. kopcącego pieca węglowego) na pompę ciepła. Można uzyskać do 4600 zł dopłaty do zakupu i montażu pompy ciepła, pod warunkiem, że urządzenie to pochodzi z oferty TAURON. Wysokość dopłaty zależy od roku budowy domu oraz rodzaju wybranej pompy. Beneficjenci mogą również starać się również o dofinansowanie z innych programów, np. Czyste Powietrze.
Kawka Plus
KAWKA Plus to miejski program dopłat do wymiany pieców we Wrocławiu na ekologiczne źródło ciepła. Beneficjenci mogą otrzymać kwotę do 100% kosztów kwalifikowanych, ale nie więcej niż 8000 zł, jako zwrot kosztów demontażu starego pieca oraz zakupu i montażu nowego ogrzewania, np. pompy ciepła.
Pogłębiaj swoją wiedzę, czytaj poradniki
Opracowanie redakcja : (T.H.)
Materiał objęty prawem autorskim. Publikacja w części lub w całości wyłącznie za zgodą redakcji portalu www.klimatyzacja.pl
