Jak skutecznie wyciszyć pomieszczenie? Akustyczny komfort w nowoczesnych wnętrzach

Głośna muzyka za ścianą, remont u sąsiada, odgłosy kroków z mieszkania piętro wyżej czy inne uciążliwe dźwięki mogą być prawdziwym utrapieniem, zarówno dla mieszkańców bloków, jak i domów szeregowych (segmentów).

 Także my sami, jeśli np. lubimy posłuchać muzyki z wieży Hi-Fi lub obejrzeć film akcji w kinie domowym, możemy spodziewać się wizyt zdenerwowanych sąsiadów i skarg do Spółdzielni Mieszkaniowej. Hałas może mieć negatywny wpływ na nasze zdrowie i samopoczucie: powodować stres, problemy ze snem czy nawet nadciśnienie. Na szczęście istnieją techniczne sposoby na tłumienie hałasu. Mając dobrze wyciszone mieszkanie czy dom możemy cieszyć się komfortem i brakiem niepotrzebnego stresu oraz konfliktów z otoczeniem.

Jak wyciszyć mieszkanie? Podstawowe wiadomości.

W pierwszej kolejności powinniśmy zrozumieć znaczenia takich pojęć, jak wyciszenie, wytłumienie oraz wygłuszenie, ponieważ wiele osób używa ich zamiennie, myląc ze sobą. Wyciszenie mieszkania czy pomieszczenia oznacza redukcję zarówno hałasu dobiegającego z zewnątrz, jak i wewnętrznego, w celu poprawy naszego komfortu akustycznego. Za ograniczenie hałasu przenikającego z zewnątrz,  czyli np. wspominanej muzyki lub kroków sąsiada, odpowiada wygłuszenie - ścian, podłóg i sufitów. Natomiast wytłumienie oznacza redukcję hałasu wewnątrz pomieszczeń, czyli minimalizację echa i odbić dźwięku. Dzięki niemu możemy cieszyć się zarówno lepszą jakością muzyki czy ścieżki dźwiękowej filmu, jak i nie zakłócaniem życia sąsiadom. Warto również zapoznać się z podstawowymi wiadomościami z fizyki oraz takimi pojęciami jak współczynnik izolacyjności akustycznej przegrody czy decybel (dB). Dźwięk to spowodowana drganiami mechanicznymi fala akustyczna, o częstotliwości 20 Hz...20 000 Hz (zakres dla młodych ludzi z dobrym słuchem, w późniejszym wieku ulega ograniczeniu w zakresie wysokich tonów). Fala ta rozchodzi się w głownie w powietrzu, a także ciałach stałych i płynnych z różnymi prędkościami: w  betonie 5 000 m/s, wodzie 1450 m/s, zaś w powietrzu = 340 m/s. Oznacza to, że w ścianach budynków dźwięki rozchodzą się wielokrotnie szybciej, co powoduje uciążliwy hałas. Ucho ludzkie reaguje na względną zmianę poziomu dźwięku wyrażaną w decybelach (dB). Tzw. próg słyszalności to 0 dB, zaś próg bólu 130 dB. Najmniejsza zmiana poziomu dźwięku, jaką może usłyszeć człowiek, to około 3 dB. Aby dźwięk subiektywnie wydawał się 2 razy głośniejszy, jego natężenie musi wzrosnąć o około 10 dB. W akustyce budowlanej mamy do czynienia w uproszczeniu z dźwiękami powietrznymi (środowisko powietrzne) i dźwiękami materiałowymi (środowisko przegrody). Skuteczność w ograniczaniu transmisji dźwięku między pomieszczeniami określa izolacyjność akustyczna przegrody budowlanej, wyrażona w dB. Wymagania dla tego parametru określono w Polskich Normach. Dobrze zaprojektowane przegrody pionowe i poziome budynków powinny zabezpieczyć pomieszczenie przed przenikaniem hałasu, jednak w praktyce różnie bywa, ponadto np. muzyka ze sprzętu Hi-Fi dużej mocy czy odgłosy pracującej wiertarki udarowej potrafią przechodzić nawet przez grube ściany.

Wyciszanie ścian

To podstawowa metoda zapewnienie komfortu akustycznego w blokach, gdzie niemiły dźwięk dochodzący z sąsiednich mieszkań potrafi być bardzo uciążliwy. Najpopularniejsze środki wygłuszania ścian to:

• Panele akustyczne (lamele ścienne). Specjalne płyty do montażu na ścianach, pochłaniające fale dźwiękowe oraz redukujące ich odbicia. Produkowane z różnych materiałów, takich jak pianka poliuretanowa, płyta pilśniowa twarda (HDF), wełna mineralna, czy żywica melaminowa; oferowane w różnych wzorach i kolorach. Przykładem mogą być panele na dębowej płycie HDF albo lamele 3D z płyt MDF na filcu akustycznym, który dobrze pochłaniania dźwięki i redukuje jego odbicia. Łączna grubość tego typu elementów to ok. 20 mm, co może znacząca zmniejszać objętość wnętrz. Przyklejane do ścian za pomocą kleju montażowego lub specjalnej taśmy.
• Przenośne ekrany akustyczne do ustawiania na podłodze czy biurku.
• Pianki akustyczne. Lekkie i elastyczne materiały, przeznaczone do montażu na ścianach, sufitach oraz podłogach.
• Maty wygłuszające. Cienkie warstwy materiału, które można umieścić między ścianami., Wykonane z wełny mineralnej, filcu akustycznego czy gumy. Często wykorzystywane w wieżowcach z tzw. wielkiej płyty, których cienkie ściany doskonale przenoszą hałasy z sąsiednich mieszkań
• Tapety wygłuszające. Wykonane z materiałów dźwiękochłonnych, łatwe do przyklejenia na istniejących ścianach. Ponieważ są cienkie, ich skuteczność będzie niższa w porównaniu do np. paneli.
• Płyty gipsowo-kartonowe. Mogą być stosowane w połączeniu z wełną mineralną, tworząc dodatkową barierę akustyczną. Płyty te są montowane na specjalnych stelażach, podobnie jak np. obudowy rur w łazienkach. Wykazują się skutecznością, jednak grubość takiego wyciszenia potrafi skutecznie zmniejszyć kubaturę pomieszczeń, szczególnie np. kawalerek w blokach. Standardowa szerokość profili montażowych to 50 mm, ale eksperci zalecają stosować te o szerokości co najmniej 70 mm lub zamontować podwójny stelaż.

Wyciszanie podłóg

Do popularnych rozwiązań należą:

• Maty albo podkłady akustyczne, umieszczane pod panelami podłogowymi. Zapewniają tłumienie hałasu średnio na poziomie 30%.
• Pianki akustyczne - umieszczone między warstwami podłogi zmniejszają hałas uderzeniowy i krokowy.
• Dywany. Im większy i grubszy dywan, tym lepsze tłumienie dźwięku. Obecnie produkowane są dywany akustyczne, których spód wykonano ze specjalnych materiałów. Najlepsze z nich potrafią znacząco pochłaniać dźwięk - zapewniają tłumienie na poziomie 37 dB. Najczęściej do produkcji takich dywanów wykorzystywany jest poliamid, o gramaturze włókna 1500 g/m², który ponadto sprawia, że dywan dobrze nadaje się do ogrzewania podłogowego.

Wyciszenie drzwi i okien

Drzwi wejściowe i okna to miejsca łatwego przenikania hałasu do mieszkań. Stosuje się tu takie rozwiązania wyciszenia, jak:

• Drzwi akustyczne (dźwiękoszczelne). To specjalne konstrukcje, oparte o wielowarstwowe wypełnienie skrzydła oraz zastosowanie dodatkowych elementów podwyższających współczynnik izolacji akustycznej. Dobre modele osiągają tłumienie na poziomie 42 dB.
• Okna z podwójnymi lub potrójnymi szybami oferują lepszą izolację akustyczną, oprócz cieplnej. Standardowe okna charakteryzuje izolacyjność akustyczna na poziomie ok. 30 dB, natomiast dobre modele dźwiękoszczelne osiągają co najmniej 40 dB.
• Uszczelki akustyczne - montowane wokół drzwi i okien, aby zapobiec przenikaniu dźwięków.
• Pianki akustyczne w sprayu - mogą być używane do uszczelnienia szczelin wokół drzwi i okien.
• Nawiewniki okienne. W przypadku okien można zainstalować nawiewniki z dodatkową komorą RA tłumiącą hałas. Pozwalają one na przewietrzanie pomieszczeń przy zamkniętych oknach, co poprawi nasz komfort akustyczny, gdy mieszkamy przy ruchliwej ulicy albo okna wychodzą na podwórko, gdzie bawi sie dużo dzieci. Wysokiej klasy nawiewniki zapewniają bardzo wysoki poziom tłumienia hałasu: np. 39 dB

Pozostałe metody wyciszania pomieszczeń

• Sufity podwieszane. Są bardzo skuteczne, zapobiegają gromadzeniu się kurzu oraz dodatkowo pozwalają na poprowadzenie przewodów do opraw oświetleniowych. Wadą tego rozwiązania jest konieczność przeprowadzenia remontu i związane z tym koszty oraz zmniejszenie kubatury pomieszczeń (obniżenie wysokości o 4-5 cm).
• Sufity napinane. To coraz częściej stosowana w domach i mieszkaniach alternatywa dla sufitów podwieszanych. Sufit taki wykonany jest z folii perforowanej, może występować w wersji lustrzanej, która optycznie powiększa pomieszczenie.
• Wyciszające elementy wystroju pomieszczeń, takie jak zasłony oraz fotele i poduszki. Oferowane są specjalne zasłony dźwiękochłonne z grubych materiałów. Im więcej takich przedmiotów w pomieszczeniu, tym wyższy będzie poziom wyciszenia. Jest to metoda najtańsza, jednak sprawdza się tylko przy niedużych hałasach.

Poprawa akustyki w pomieszczeniu

Czasami w naszych domach i mieszkaniach panuje nieprzyjemny pogłos, który utrudnia zarówno słuchanie muzyki czy oglądanie TV, ale i zwykłą rozmowę. Zjawisko to powstaje wtedy, gdy fale dźwiękowe rozchodzą się po wnętrzu, odbijają od płaskich powierzchni, docierają do naszych uszu z opóźnieniem i nakładają się na siebie. Gdy czas pogłosu przekroczy wartość 100 ms, zaczynamy słyszeć echo. Wspomniane już lamele wykonane na warstwie filcu akustycznego pochłaniają ten odbijający się dźwięk, co powoduje znaczne skrócenie czasu pogłosu. Tym samym odbiór dźwięku jest przyjemniejszy i przejrzysty dla ucha. Im grubsza warstwa filcu tym silniejsze tłumienie fal odbitych. Dzięki lamelom akustycznym możemy w stosunkowo prosty i niedrogi sposób znacznie poprawić akustykę pomieszczeń.

Na co zwrócić uwagę przy wyborze materiałów do wyciszenia mieszkania

W pierwszej kolejności powinniśmy wybrać materiały o wysokim współczynniku izolacyjności akustycznej. Są co prawda droższe, ale skuteczniejsze w tłumieniu dźwięków. Warto wiedzieć, że znaczenie ma nie tylko materiał, ale i sposób jego montażu, dlatego jeśli nie czujemy się na siłach, to warto zlecić to zadanie specjalistom. Po zamontowaniu izolacji akustycznej, ważnym krokiem jest sprawdzenie efektywności wyciszenia. Może to obejmować testy hałasu oraz monitorowanie poziomu komfortu akustycznego w pomieszczeniach. Jeśli wykonane wyciszenie nie jest dla nas zadowalające, można dodać kolejne warstwy izolacyjne lub zmienić zastosowane materiały.

Pogłębiaj swoją wiedzę, czytaj poradniki

Opracowanie redakcja : (T.H.)

Materiał objęty prawem autorskim. Publikacja w części lub w całości wyłącznie za zgodą redakcji portalu www.pasywny-budynek.pl