Mostki termiczne, zwane cieplnymi

Mostki termiczne to elementy przegrody zewnętrznej budynku o zdecydowanie niższej izolacyjności termicznej, przez które dochodzi do niekontrolowanej utraty większej ilości ciepła niż w pozostałych częściach przegrody. W miejscach występowania mostków często wykrapla się para wodna, przez co dochodzi do zawilgocenia materiałów izolacyjnych i konstrukcyjnych, co obniża własności izolacyjne przegrody, a dodatkowo tworzy idealne warunki do rozwoju chorobotwórczych grzybów i pleśni.

Nieodpowiednio ułożone ocieplenie, może także przyczynić się do uszkodzeń elementów konstrukcji budynku (w takich miejscach jak połączenie płyty balkonowej ze stropem, czy wokół otworów okiennych i drzwiowych) na skutek czego mogą pojawić się rysy i spękania na powierzchni przegród zewnętrznych. Dlatego tak ważne jest ograniczenie do minimum liczby i powierzchni mostków termicznych. I choć nie można ich całkowicie wyeliminować, możliwe jest znaczne ograniczenie ich wpływu na wielkość strat ciepła oraz zdrowie i bezpieczeństwo domowników.

Rodzaje mostków termicznych

• Ze względu na sposób występowania wyróżniamy:Mostki punktowe, które powstają przy punktowym zastosowaniu materiału, o wyższym współczynniku przenikania ciepła niż sąsiedztwo. Przykładem mogą być stalowe kołki mocujące styropian do ściany, śruby zastosowane w konstrukcjach drewnianych, czy metalowe łączniki. Wielkość powodowanych przez nie strat ciepła można jeszcze ograniczyć przez zastosowanie materiałów o niższym współczynniku przenikania ciepła, jak np. plastik, dlatego mostki te, jako mniej istotne, często pomijane są w obliczeniach.
• Mostki liniowe – powstają najczęściej w wyniku błędu popełnionego na etapie projektowania lub wykonawstwa (lub obu naraz). Mostki liniowe mogą zajmować spore rozmiary, przez co ich eliminacja jest znacznie trudniejsza. Zwykle spotykane są przy połączeniach takich powierzchni jak dach, strop czy balkon ze ścianami zewnętrznymi, w nadprożach, wieńcach i miejscach obsadzenia okien i drzwi, ścianach piwnic i fundamentach oraz okolicach kominów, wykuszy czy zadaszeń.

• Ze względu na genezę mostki termiczne dzielimy na:Mostki strukturalne – to te wynikające z zastosowania innego niż w sąsiedztwie materiału. Ich pojawienie się jest konsekwencja przyjętej technologii budowy, wybranych materiałów, czy rodzaju zastosowanej izolacji cieplnej. Występują np. w okolicy nadproży lub żelbetowych słupów.
• Mostki geometryczne – to te, których powstanie powiązane jest z geometrią budynku. Na przykład w narożnikach zewnętrznych powierzchnia oddawania ciepła (powierzchnia zewnętrzna) jest większa niż powierzchnia jego dostarczania, dlatego w każdym narożniku zewnętrznym występuje mostek termiczny.

Jak zminimalizować powstawanie mostków termicznych

Etap projektowania

Już na etapie projektowania można zadbać o to, aby ograniczyć możliwość występowania mostków termicznych. Pierwszym etapem jest wybór odpowiedniej bryły budynku. Warto pamiętać, że im bardziej jest ona zwarta i prosta, bez dużej ilości załamań, ostrych kątów, balkonów, tarasów czy skomplikowanych dachów, tym większą mamy szansę na uniknięcie występowania mostków cieplnych.

Kolejnym krokiem jest wybór odpowiednich technologii i odpowiedni dobór materiałów konstrukcyjnych i izolacyjnych. Materiał konstrukcyjny powinien mieć dobre właściwości cieplne, a technologia wykonawstwa pozwolić na uzyskanie jednorodnej konstrukcji bez mostków cieplnych. Istotne jest również odpowiednie dobranie materiałów izolacyjnych do ocieplanych powierzchni – nie wszystkie materiały nadają się do wszystkich zastosowań, a źle dobrany materiał izolacyjny może być przyczyna powstawania mostków cieplnych np. na skutek jego zawilgocenia (co może mieć miejsce w piwnicach oraz na fundamentach). Warto też dopilnować, aby w projekcie znalazły się szczegóły wykonawcze i wytyczne jak należy wykonać konkretne elementy. Czasem wiedza wykonawcy może okazać się niewystarczająca do prawidłowej ich realizacji, a nieodpowiednie wykonanie skutkować będzie znacznym zwiększeniem kosztów ogrzewania budynku.

 Etap wykonawstwa

Głównym powodem powstawania mostków termicznych jest przerwanie ciągłości izolacji zewnętrznej budynku, dlatego tylko staranne i dokładne stosowanie się do zasad budowy według wybranego systemu oraz odpowiednie zaizolowanie newralgicznych miejsc skutkuje powstaniem ciepłego domu.

Najbardziej krytyczne miejsca narażone na powstawanie mostków termicznychokna i drzwi – prawidłowa metoda montażu to tzw. ciepły montaż, polegający na osadzeniu okna w warstwie izolacji na specjalnych rusztowaniach

• ściany fundamentowe – tu ważne jest, aby do izolacji użyć materiałów termoizolacyjnych o niskiej nasiąkliwości, a płyty poniżej gruntu dodatkowo chronić przed wpływem wilgoci i wód podziemnych
• balkony i loggie – w nowo budowanych budynkach najlepiej montować balkony używając gotowych elementów montażowych przystosowanych do takiego celu, których konstrukcja eliminuje straty ciepła w miejscach montowania balkonów do ściany domu. Gdy balkon już istnieje, zalecane jest obłożenie płyty balkonowej z góry i z dołu warstwą ocieplenia oraz z dodatkowym zabezpieczeniem przed wnikaniem wody.
• ściany zewnętrzne – tu najlepiej stosować płyty styropianowe montowane „na zakład”, co pozwala na zniwelowanie szczelin między nimi. W przypadku wyboru bardziej tradycyjnego rozwiązania niezbędne jest wypełnienie wszystkich miejsc styku między elementami pianką poliuretanową.
• połączenie dachu ze ścianą – w tym przypadku najważniejsze jest zapewnienie ciągłości izolacji termicznej — izolacja ściany musi się łączyć z izolacją dachu, a izolacja dachu musi się z kolei łączyć z izolacją stropu.

• Jak ograniczyć straty na mostkach cieplnych:tam, gdzie to możliwe nie przerywać powłoki ocieplenia;
• jeżeli warstwa ocieplenia zostanie przerwana, to należy zastosować w tym miejscu materiał o możliwie najwyższym oporze cieplnym;
• warstwy ocieplenia połączeń przegród budowlanych powinny na siebie zachodzić.

Jak znaleźć mostki termiczne?

Do sprawdzenia lokalizacji nieszczelności budynku wykorzystuje się termowizję (termografię). Metoda ta pozwala prowadzić rejestrację promieniowania cieplnego emitowanego przez budynek i obrazować emisję cieplną przedmiotów w paśmie średniej podczerwieni. Dzięki niej możliwe jest kontrolowanie efektywności izolacji oraz dokładny pomiar temperatury obiektu. Wykonane zdjęcia pokazują różnice temperatur oraz miejsca o zwiększonym przepływie ciepła występujące na niestarannie i niepoprawnie wykonanych przegrodach – czyli mostki termiczne. Termowizja umożliwia również zlokalizowanie zawilgoceń.

Podsumowanie

Niewłaściwe wykonanie warstw izolacyjnych lub ich całkowite albo częściowe pominięcie w newralgicznych miejscach to błąd, za który zapłacimy zwiększeniem kosztów ogrzewania budynku. Warto więc zlecić wykonanie prac wykwalifikowanej ekipie oraz powierzyć nadzór nad budową osobie posiadającej odpowiednią wiedzę i doświadczenie.

Pogłębiaj swoją wiedzę, czytaj poradniki

Opracowanie, redakcja: A.K

Materiał objęty prawem autorskim. Publikacja w części lub w całości wyłącznie za zgodą redakcji.